На социјалната мрежа „Фејсбук“ беше постирана фотографија со краток опис во којшто неточно се тврди дека:
Грчки војник убива мајка и дете Македонци во Егејскиот дел на Македонија
Оваа фотографија воопшто не е снимена во егејскиот дел на Македонија (Северна Грција) и не станува збор за грчки војник. Ова би претпоставувало дека овој настан се случил во текот на Граѓанската војна во Грција во периодот 1946-49 година, по која дел од етничкото македонско население било раселено низ земјите на Источна Европа и поранешниот Советски Сојуз. Но, со мало пребарување на Интернет може да се види дека фотографијата е, всушност, направена во 1942 година во Укранина и на неа е прикажан германски војник од Втората светска војна, кој со пушка нишани во жена, која, пак, со своето тело се обидува да заштити дете што го носи во своите пазуви.
Како што може да се види на „Википедија“, ова е, всушност, скратената верзија од една поголема фотографија на која се претставени нацистички војници како убиваат повеќе еврејски цивили во Иванхород (Ивангород) Украина.
Идентитетот на фотографот не е познат, ама според наведеното, се смета дека најверојатно бил германски војник, имајќи предвид дека многу од нацистите ги фотографирале злосторствата во кои биле соучесници. Инаку, оваа страница на „Википедија“ содржи редица извори, вкупно 10, кои го потврдуваат истото, меѓу кои и истражување направено од страна на угледниот германски неделник „Шпигел“ од 1964 година.
Но, ова не е сѐ. Истото објаснување за потеклото на оваа фотографија се појавува и при пребарување на „Гугл“ со наредбата Search Google for Image. Со користењето на оваа наредба фотографијата се појавува дури 328 пати, односно на дури 328 различни страници и во оние што содржат објаснување за она што се случува на фотографијата тоа е идентично со она од „Википедија“ – дека станува збор за нацистички војник кој нишани во жена на територијата на Украина во текот на Втората светска војна.
Во самиот опис на фотографијата објавена на „Википедија“ пишува дека е прикажано „погубување на Евреи во Иваногород во Украина од страна на специјалните единици за убивање на германската војска“. Исто така, посочено е дека фотографијата била испратена од Источниот фронт во Германија, но припадник на полското движење на отпорот, кој собирал документација за нацистичките воени злосторства, ја „запленил“ (пресретнал) во поштата во Варшава. Оригиналниот примерок го чувале Тадеуш Мазур и Јержи Томашевски, а сега се наоѓа во Историскиот архив во Варшава. Оригиналниот германски натпис на задната страна на фотографијата гласи: „Украина 1942, Еврејска акција [Операција], Ивангород“.
Во 60-тите години на минатиот век се тврдело дека сликата е комунистички фалсификат, но тоа тврдење е отфрлено. Оттогаш, фотографијата се користи во книги, музеи и изложби што се однесуваат на Холокаустот.
Но, сепак, наспроти тоа што го говорат фактите, оваа невистинита објава на „Фејсбук“ предизвика големо внимание и лавина коментари, како и повеќе споделувања. До моментот кога е пишуван овој текст, постот е споделен 222 пати, а меѓу коментарите може да се прочитаат и такви што содржат говор на омраза:
Све да им е..м ц..анска, а и на нашите продадени души што трчаат кај нив!!!
Па, дури има и клетви:
Gospod da im vrati za najmiloto
Сето ова покажува дека основниот статус користи говор на омраза кон Грција и Грците, манипулирајќи со фотографија што нема врска ни со таа земја ни со луѓето што живеат во неа. Но, во коментарите, пак, како резултат на ваквиот статус и манипулацијата со фотографијата се шири и говор на омраза кон Ромите со користење на погрдниот термин („цигани“), за потоа тоа истото да се направи и кон Македонците што одат на летување кај јужниот сосед. Во коментарите, исто така, има закани со насилство поттикнати од ваквиот манипулативен статус.
Интересно е што има и такви коментари што се обидуваат да делуваат отрезнувачки врз „зовриените глави“, кои користат говор на омраза, па укажуваат дека се работи за фотографија од Украина од 1942 година, но, за жал, безуспешно – лавината покрената од невистинитата објава веќе зела замав.
Онлајн ресурсниот центар за медиумска писменост и критичко мислење „КриТинк“ служи како јавна архива на едукативни и информативни содржини објавени од „Метаморфозис“ и од други проекти и организации, особено за членките на Мрежата за медиумска писменост. Овој напис е првобитно објавен од сервисот за проверка на факти „Вистиномер“ и е преземен со дозвола на издавачот под условите на лиценцата Криејтив комонс–наведи извор-без изведени дела.